Oudste bakkerij Nederland
Familiebedrijf in Zegveld

door JESSICA BODE
Als je de bakkerswinkel van Annalies en Jan de Leeuw in Zegveld binnenstapt, ben je even in een andere wereled. Het deurbelletje rinkelt vrolijk en het interieur an ruim honderd jaar oud doet je dvermoeden dat je terug in de tijd bent. Dit is niet zomaar een bakkerij, het is de oudste van Nederland.
Wekelijks gaan er zeshonderd broden over de toonbank, tientallen taarten en zo'n twintig procent van de gehele omzet wordt behaald met de verkoop van stroopwafels. Sinds 67 jaar is bakkerij De Leeuw aan de Hoofdweg 91 in Zegveld in de handen van dezelfde familie. Maar ook in de 350 jaar daarvoor, zat er op exact deze locatie een bakkerij. „Het is wel heel bijzonder om de oudste bakkerij van Nederland te hebben", zegt Jan de Leeuw enthousiast. „En het is al helemaal een schitterend ambacht."
De Leeuw is volgens archiefmateriaal vrijwel zeker familie van de bakker die hier in 1600 is begonnen. „Dit was toen al een Gildebakker, een echte vakman", vertelt De Leeuw. „Het was geen boer die even wat deeg in elkaar rommelde."
Het pure ambacht dat hier destijds is ontstaan, is in de honderden jaren die volgden altijd voortgezet. „Dit is een bakkerij zonder poespas.Het interieur is 100 jaar oud, we hebben geen personeel in dienst en alles wordt met de hand gemaakt.
Alleen het kneden van het deeg gaat machinaal." Sommige collega's van De Leeuw  bieden soms wel zestig soorten brood aan, maar dat vind hij onzin. „Ik verkoop gewoon het klassieke brood dat iedereen lekker vindt. Geen 'Pain de Boulogne, maar wel gewoon meergranenbrood. Het is belangrijker dat de producten lekker smaken, dan hoe het eruit ziet."
De vader van Jan de Leeuw nam het bedrijf net na de Tweede Wereldoorlog over. „Voor die tijd werkte hij er als hulp. Het was de bedoeling dat de zoon van de eigenaar het bedrijf overnam, maar hij overleed als soldaat in de oorlog."
Als kleine jongen was De Leeuw al de hele dag in de bakkerij te vinden. „Ik hielp mijn ouders met van alles en nog wat. Dat was vroeger overigens heel normaal. Het was ook vanzelfsprekend dat ik het bedrijf zou overnemen. Mijn vader vond dat je niet afhankelijk moest zijn van een baas die je salaris uitbetaalde."

Het was dan ook geen enkel probleem dat Jan op school slecht was in Engels. „Die taal had ik toch niet nodig. En dat ik geen hoge cijfers scoorde voor Duits vond mijn vader al helemaal geen probleem gezien het oorlogsverleden."
Het paradepaardje van de bakkerij is de stroopwafel. De klanten komen van heinde en verre voor deze stroperige koek. „Het is eigenlijk te gek voor woorden, maar ze vliegen als warme broodjes over de toonbank", zegt De Leeuw vol passie.
Tegenwoordig worden de meeste stroopwafels machinaal gemaakt. Volgens De Leeuw zijn het over het algemeen droge en taaie koeken. „Ik maak ze naar recept van mijn ouders en volledig met de hand. Ze zijn lekker zacht en je hoeft ze daarom ook niet op de koffie of thee leggen." Niet ver van Zegveld zit een dorpscafé, waar ze deze stroopwafels verkopen. „Het personeel stelt de gasten regelmatig voor om zo'n koek te bestellen. Dan kijken ze heel vreemd op, want dit is voor de meeste toch maar een simpel koekje. Omdat ze niet onbeleefd willen zijn, nemen ze er één en niet veel later staan ze bij mij op de stoep om een pakje te kopen." Jan de Leeuw is inmiddels 54 jaar, maar hij is nog lang niet van plan om te stoppen. „Ik ga door tot het niet meer kan. Maar waarschijnlijk houdt de prachtige bakkershistorie na mij op te bestaan. Mijn drie kinderen hebben niet de ambitie om het voort te zetten. Ergens hoop ik nog dat zich een enthousiaste bakker van buiten aandient."

Bron: De Telegraaf 28 september 2013

VAN WIEG TOT GRAF

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter een familiebericht. Is er in uw omgeving iemand overleden, die niet vergeten mag worden? Laat het ons weten: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.

Monument van boerenkaas Pea de Groot • Habold (1938-2O13)

Kaasboerderijen zijn er heel wat in het Groene Hart, maar het exemplaar aan de Rondweg 15 in Zegveld is een bijzondere. Niet alleen hielden zich daar -vanaf 1844 - vijf achtereenvolgende generaties bezig met het maken van het zuivelproduct, maar ook boekte Pea (Petronella) de Groot er wereldfaam met kazen van maar liefst negentig kilo. Een vleesgeworden monument van boerenkaas. De in de Stichtse Meije (gemeente Nieuwkoop) geboren Petronella Habold verhuisde op bijna 2-jarige leeftijd van boerderij De Kooi naar de overkant van de Meije, waar nog vier zussen en vier broers het levenslicht zagen. Aan de Tweede Wereldoorlog hield zij één scherpe herinnering over, namelijk die van de parachutes die in de weilanden belandden. Ze werd al snel bedreven in het opvouwen ervan. Dochter Franka: „Daar was ze trots op. Het was mooie stof van zijde." Weduwnaar Jan vult aan: „Het kon worden gebruikt om er trouwjurken van te maken. Ze was een heel bijzondere vrouw, die alles deed en kon. Ze hielp
iedereen, van rits tot jurk, dat maakte niet uit." Pas later werd het Pea duidelijk, dat haar ouders actief waren in het verzet. De wapens, afkomstig van droppings, lagen in containers in het water. Ook werden onderduikers opgevangen. Voor hun moedige optredens kregen zij later het zogenaamde verzetskruis opgespeld. De kleine Pea ging na de oorlog naar de christelijke lagere school in de Bodegraafse Meije. Na ziekte werd ze ondergebracht bij haar grootmoeder in Woerden, waar ze lessen volgde op de plaatselijke Emmaschool. Twee jaar huishoudschool in Nieuwkoop volgden, waarna ze thuis bleef om er te helpen. Ook deed ze naai- en verstelwerk voor mensen in de Meije.
Tijdens een bevrijdingsfeest in Zegveld ontmoette ze op 16-jarige leeftijd haar latere man Jan (toen 21 jaar oud), die bij muziekvereniging KNA het koperen blaasinstrument bügel bespeelde. Deze weet dat nog heel goed: „Ik vond haar direct heel aantrekkelijk. Toen ze bij me thuiskwam, zei mijn vader: 'Zooo, da's een jong meissie....' Dat was verder geen bezwaar, hoor." Vijf jaar later trouwde het stel, dat introk bij de ouders van Jan aan de Rondweg. Tijdens de eerste jaren van het huwelijk waren de werkzaamheden van Pea beperkt tot het melken van de koeien, de stoep doen en emmers plus bussen schoonmaken, maar later werd zij betrokken bij het kaasmaken. Ze volgde er, leergierig als ze was, zelfs een cursus voor. Dat was heel typerend: „Ze wilde alles goed doen,' hield niet van half werk," benadrukken Franka en zoon Bert. Het gezin groeide uit met in totaal zes kinderen en ook het bedrijf breidde voortdurend uit, de nieuwste ontwikkelingen volgend. In november 1968 werd een dagkaasinstallatie aangeschaft om de productie te kunnen opvoeren, maar het gebruik ervan werd langere tijd uitgesteld nadat Pea door een auto was aangereden en langdurig moest revalideren. Het echtpaar liet een stal bouwen 10 jaar later werd de oude verbouwd om plaats te maken voor een grotere tobbe. Bij die gelegenheid werd ook een kleine winkel ingericht. In de jaren '80 maakte de onvermoeibare Pea furore met grote kazen die wereldwijd belangstelling trokken. Een acute reuma-aanval in 1993 betekende het einde van haar succesvolle kaasmaakcarrière. „Het is goed geweest na zo'n 30 jaar, zei ze. Een moeilijke beslissing was het wel, want het was haar lust en haar leven," vertellen haar kinderen. Van afscheidnemen was geen sprake, want in de daaropvolgende jaren verwierf ze de eervolle bijnaam 'ambassadrice van de boerenkaas'.
In zelfgemaakte klederdracht verzorgde ze demonstraties en werd ze - met haar goede vriendin Ida Kemp - een bekende verschijning op historische markten, de gras-kaasdag (juni) en de Koeienmarkt (oktober) in Woerden.
In een kleine tobbe werden kazen gemaakt van een kilo. In de kraam, waar ook erwtensoep werd verkocht, stond een 'torentje kaas' waarvan men het gewicht kon raden. Ook maatschappelijk was Pea zeer actief. Ze zwaaide de voorzittershamer bij de Christelijke Plattelandsvrouwen Bond (CPB) in Woerdense Verlaat, de EHBO en bij de werkgroep Agrarische Vrouw, was lid van de Kaasdagcommissie, secretaresse van de Open Oog-commissie, mede-oprichter van 'De Boer Op' en bezoekdame van de Nederlands hervormde kerk. In 1998 kreeg zij een onderscheiding opgespeld als lid in de Orde van Oranje-Nassau. Een monument, dat onverwoestbaar leek. Haar man en kinderen herinneren zich haar als een 'spraakzame, gedreven vrouw, creatief en ondernemend, altijd openstaand voor nieuwe ideeën'. Voor elk praktisch probleem vond ze een oplossing.
Dochter Ria memoreerde bij de begrafenis de enorme dadendrang van haar moeder, zowel op het thuisfront als voor de kerk en in het kaaswereldje waar heel wat medailles in de wacht werden gesleept. Het einde kwam afgelopen voorjaar even onverwacht als snel, toen een ongeneeslijke vorm van nierkanker werd vastgesteld. Slechts enkele weken na de constatering ervan trad de dood in.

Bron: AD Groene Hart 28 september 2013

Opgeven voor basiscursus EHBO

Zegveld - EHBO-vereniging de Meije-Zegveld begint volgende maand met een EHBO-basiscursus. De cursus bestaat uit tien lessen, waarin cursisten leren eerste hulp te verlenen en een AED te bedienen. De eerste les is maandag 14 oktober van 20.00 tot 22.00 uur. De kosten bedragen 125 euro. Meer informatie is te verkrijgen bij Sandra van Vliet via 06-55748541. www.ehbo-demeije-zegveld.nl

Bron: AD Woerden 27 september 2013

Zegveld Smaakt Naar Meer

Na een succesvolle eerste editie in 2012, organiseert de Culturele Stichting Zegveld op zaterdag 5 oktober voor de tweede maal 'Zegveld smaakt naar meer'. In een uitermate gezellige ambiance kan er geproefd worden van wat Zegveld en directe omgeving op culinair gebied te bieden heeft. Zo geniet u als bezoeker van simpele lekkernijen tot culinaire hoogstandjes. En dat alles onder het genot van een drankje. Gezellige muziek gecombineerd met pagode tenten maken het centrum van Zegveld tot een plek waar het goed toeven is. Voor de kinderen zijn er springkussens en kunnen zij hun creativiteit uitleven in het versieren van cup cakes. 'Zegveld smaakt naar meer' duurt van 16.00 tot 23.00 uur. Laat u verrassen en tot dan! Bestuur van CSZ

"Streekmarkt is niet kapot te krijgen"

DE MEIJE/WOERDEN - Eindjaren '90 stond de landbouw in een kwaad daglicht. "Monocultuur, bestrijdingsmiddelen, kunstmest." Allemaal zaken die destijds niet bij de natuur pasten.
"Boeren waren de vijand," schetst Van der Vlugt. "We zagen de boeren vertrekken en ik dacht: dat is slecht, verkeerd, onomkeerbaar." In 2001 richtte hij de Stichting Gras en Wolken op samen met een aantal anderen waaronder de destijds in Woerden gevestigde schrijver Koos van Zomeren. "Ons uitgangspunt was zijn slogan: 'Wat uniek is, is onvervangbaar, wat onvervangbaar is, kun je maar een keer verknoeien.' Ons doel was het cultuurgoed in het Groene Hart behouden. Inclusief de boeren, want wat wij in Nederland natuur noemen is allemaal gevormd." Meer mensen maakten zich zorgen om de boeren, het kwam op politieke agenda's. Zijn vrouw Irma bedacht dat er een soort boerenmarkt zou moeten komen als het belangrijk is dat mensen weten wat er wordt geproduceerd.

"Het woord streek-product bestond toen nog niet eens maar mensen hadden er wel oren naar." Toenmalig wethouder Marjolein Verburg zette zich enorm in, er kwam een marktcommissie en het woord streekmarkt werd uitgevonden. De start van de Streekmarkt was op het goede moment. "We hadden de wind mee, mensen werden zich steeds bewuster van hun voedsel." De Streekmarkt heeft al op vele plekken gestaan, verdreven omdat de markt twee parkeerplaatsen in de Rijnstraat in beslag nam of omdat het niet paste naast de kerk. "Maar de streekmarkt is niet kapot te krijgen dankzij 'diehards' als Janmaat, Spruit, De Leeuw en Smorenburg." Vanuit andere regio's wordt veel naar de Streekmarkt gekeken omdat deze in Woerden de enige echt wekelijkse markt is met een grote diversiteit aan producten. "De standhouders staan er 52 weken per jaar, koud of niet, en ze hebben een vaste klantenkring opgebouwd." Voor wekelijkse boodschappen, uit idealistische overwegingen of omdat het gewoon lekker is. "Het leuke is dat je met de producenten kunt praten over hun producten.""Het rare is dat de Streekmarkt kennelijk aan het begin van iets landelijks en globaals stond. Het is trend geworden. Voedsel moet smoel hebben, niet van ver komen,
gecontroleerd kunnen worden." Steeds vaker vertellen supermarkten en restaurants het verhaal over de herkomst van hun producten: scharrel, bio of streek. Hij ziet nog graag een goede kippenboer op de Streekmarkt. "Het lijkt erop dat het fokken van goede kippen, zoals vroeger bij de poelier te koop, kennelijk erg duur is. Maar als je een goede kip eet, weet je weer hoe kip moet smaken."

Tekst: Winny van Rij
De streekmarkt viert deze maand zijn tiende verjaardag, een jubileum om trots op te zijn vindt Groene Hart inwoner en acteur Bram van der Vlugt. "Het was destijds vrij revolutionair, iets waar iedereen aan moest wennen.

Woningbouw Zegveld-Zuidwest ondertekend

ZEGVELD - Directeur mevrouw A. Goudriaan-Versteeg (Goudriaan Beheer) en wethouder Martin Schreurs (Gemeente Woerden) ondertekenden op donderdag 19 september een intentieovereenkomst. Hierin is formeel vastgelegd dat beide partijen samenwerken om de haalbaarheid van woningbouw in Zegveld-Zuidwest te onderzoeken. Goudriaan heeft het voornemen om hier circa 55 woningen te bouwen. Wethouder Schreurs: "Voor Zegveld is het goed als er wat meer nieuwbouw komt. Dat bevordert de doorstroming en biedt inwoners meer kansen een huis naar wens te vinden in het eigen dorp. De nieuwbouw moet dan wel in fases plaatsvinden, aansluitend bij de vraag vanuit Zegveld zelf." Het woningbouwplan is nog in een beginfase en moet nog worden uitgewerkt. Het past binnen de visie die momenteel ter inzage ligt voor de gehele zuidzijde van Zegveld. Belangrijk element daarin is het verbeteren van de landschappelijke kwaliteit van de dorpsrand. Arjan Griffioen (directeur Goudriaan-Jongerius Bouw): "Samen met Kruijt hebben wij ons ingezet om het kaasveredelingsbedrijf te verplaatsen vanuit het dorp naar de Nijverheidsbuurt. Recent hebben wij het nieuwe bedrijfspand aan de Nijverheidsbuurt opgeleverd aan Kruijt, die de afgelopen weken is
gestart op de nieuwe bedrijfslocatie. Hiermee wordt een periode van een kleine 20 jaar afgesloten en is het zaak om Zegveld de gevraagde woningbouw op de achterblijflocatie van Kmijt en van Luinen te geven."

Bron: Woerdense Courant 25 september 2013

Kledingbeurs voor kerkelijk centrum

Zegveld - In De Voorhof is zaterdag 28 september een najaars- en winterkledingbeurs. Van 09.30 tot 12.00 uur is er aan de Hoofdweg 48 verkoop van baby- en kinderkleding, baby-uitzet, speelgoed en kinderfietsen. De opbrengst is bestemd voor het onderhoud en de vervanging van de inventaris van het kerkelijk centrum. Meer informatie over de kledingbeurs bij Carola Hageman via 0348-560305.

Bron: AD Woerden 21 september 2013

EHBO-cursus De Meije-Zegveld

Opgeven bij Sandra van Vliet, 06-55748541, Annie Biemond, 0348-691608 of e-mail Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..

Bron: Woerdense Courant 18 september 2013

Informatieavond over Zegveld-Zuidzijde

Er zijn plannen om op twee plekken in Zegveld woningen te realiseren. Om de haalbaarheid hiervan te onderzoek is een visie gemaakt voor het hele gebied. De gemeente houdt hierover een informatieavond in de Milandhof. Van 19.00 tot 21.00 uur kunnen belangstellenden zich laten informeren. De visie ligt tot 2 oktober ter inzage.

Bron: AD Woerden 16 september 2013

Wandelen door de Meije

Staatsbosbeheer houdt zaterdag samen met Groene Hartgidsen een natuurwandeling door de schraalianden van de Meije. Dit gebied ziet er nog net zo uit als 100 jaar geleden Gidsen vertellen onderweg over de bijzondere vegetatie. Vertrek is om 09.45 uur bij eetcafé De Halve Maan aan de Hazekade 20. De wandeling duurt ruim twee uur en deelname kost 8 euro. Aanmelden via 06-23774925.

Bron: AD Woerden 12 september 2013

Boer-gondisch Feestmaal komt naar Groene Hart toe

HANS-PAUL ANDREISSEN
DE MEIJE/ ZEGVELD • Het fenomeen Boergondisch Feestmaal, ofwel biologisch uit eten op de boerderij zelf, komt naar het Groene Hart. Buitenplaats De Blauwe Meije in Zegveld bijt op 5 oktober het spits af met een slowfood feestmaal.
Voor de zevende keer dit jaar voert de biologische sector (Nederland telt inmiddels 1400 biologische boeren) campagne om het grote publiek bekend te maken met biologisch eten uit de eigen omgeving.
Zo'n twintig bioboeren verspreid over het hele land zetten lange tafels neer in hun stal, schuur of tuinderij en vragen een chef-kok een bijzonder drie- of viergangen menu samen te stellen met de dagverse biologische oogst uit de streek. Tussen de
gangen door geeft de boer uitleg over de ingrediënten die op het bord liggen.
„Je eet in de stal", beklemtoont organisator Iris van de Graaf van Stichting Eigen Erf. „Het kan daar koud zijn. Zeker aan je voeten. We geven dus altijd een kledingadvies: trek warme spullen aan, dikke sokken en hou er rekening mee dat je kleren vuil kunnen worden."
Hoe zit het eigenlijk met de geur van verse koeienmest? Vergalt die het culinaire genot niet? „De koeien zitten op stro, dus de geur valt wel mee. Verder zorgen we voor een goede ventilatie."
Het succes van Boergondisch Feestmaal is voor een groot deel afhankelijk van de bijzondere setting of accommodatie.

„Vanuit het Groene Hart bestaat veel vraag naar Boergondische Feestmalen. We houden ze geregeld op Hoeve Biesveld in Delfgauw bij Delft. Maar veel mensen in het Groene Hart vinden dat toch te ver weg. Probleem is echter dat lang niet alle biologische boeren een stal of een schuur voorhanden hebben, waar ze gezelschappen kunnen ontvangen. Vandaar dat we bijzonder blij zijn met het initiatief van Rebecca de Boer van De Blauwe Meije." Wie niet wil wachten tot oktober kan op zaterdag 28 en zondag 29 september terecht op veehouderij Hoeve Biesland in Delfgauw. Daar staan de gedekte tafels letterlijk tussen de herkauwende koeien. Boer en boerin Jan en Mieke Duijndam houden grote, sterke koeien van het Duitse ras Fleckvieh. Dat rund geeft, mals en rijk geaderd vlees met een goede smaak. De kosten bedragen 45 euro per persoon.
www.vaneigenerf.nl

Bron: AD Woerden 11 september 2013

Soli Deo Gloria van Gert Ton & Piet Brak

In Zegveld staat al vele eeuwen een kerk, in elk geval vanaf 1312. Het huidige kerkgebouw dateert van 1862 en was vorig jaar dus 150 jaar oud. Die verjaardag wordt nu herdacht met een alleraardigst boek: 'Soli Deo Gloria' van de hand van Gert Ton en Piet Brak.
Door Jan van Es
ZEGVELD - Nét als in Kamerik werd de gotische kerk van Zegveld in de negentiende eeuw wegens vergaande bouwvalligheid gesloopt. In Kamerik staat tenminste de oorspronkelijke toren nog. Die van Zegveld stortte in 1741 in. Om toch nog ergens een klok te kunnen luiden, werd op het dak van de kerk een koepeltje gebouwd. Die versie van de kerk is bekend van diverse gravures. In 1859 was er echter geen houden meer aan en het jaar daarop werd de kerk gesloopt. Of de eerste steen daarvoor in 1312 is gelegd, lijkt niet aannemelijk. Mogelijk heeft er in de veertiende eeuw eerst een kleiner gebouw gestaan. Afgaande op de spaarzame afbeeldingen van de in 1860 gesloopte kerk, is dat gebouw op zijn laatst in de vijftiende eeuw verrezen. Architect De Vries uit Wilnis werd ingehuurd voor het ontwerp. De Vries had ook in Mijdrecht de nieuwe hervormde kerk getekend. Er zijn echter duidelijk verschillen. In Mijdrecht kwam een geheel nieuw kerkgebouw, terwijl de bestaande zestiende-eeuwse toren na afbraak volgens het oude model werd herbouwd. In Zegveld was dat niet mogelijk en De Vries' ontwerp werd een typisch negentiende-eeuws mengelmoesje van stijlkenmerken: met stukjes romaans, gotiek en neoclassicisme werd het een echte 'waterstaatskerk'. Die naam dankt hij echter vooral aan het feit dat ingenieurs van het ministerie van waterstaat de supervisie hadden.

Het was aannemer Van Vliet uit Alphen die het gebouw uiteindelijk neerzette voor het bedrag van ƒ 22.985,-. Het rijk geïllustreerde boek behandelt meer dan de ontstaansgeschiedenis van de kerk. Het interieur, avondmaalszilver passeren de revu, net als de pastorie, bijgebouwen en de begraafplaats. Maar niet in de laatste plaats is er ook aandacht voor de mensen die er werkten, van de predikanten tot de stovenzetster Risje Heemskerk, die na 1933 haar taak kwijt raakte, toen de kerk verwarming kreeg. Zij kon het nog jaren navertellen, want zij werd 100.
Bestellen
Het jubileumboek 'Soli Deo Gloria' is voor 19,95 te bestellen bij Gert Ton, tel. (0348-) 691892 of Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.
Het boek gaat vergezeld van een cd met psalmbewerkingen van en door Warno Ruting, gespeeld op het orgel van de Zegveldse kerk.

Bron: Woerdense Courant 11 september 2013

De ideale koe met vijf poten
INNOVATIECENTRUM FOKT NIEUW GROENE HARTRAS

ZEGVELD - Het Veenweiden Innovatie Centrum is de ideale koe voor het Groene Hart aan het fokken. Het wordt een efficiënt en sterk dier, bestand tegen drassige weiden. Ze leeft op een menu van outer gras en geeft toch veel melk. Oftewel: de koe met de vijf poten. Een, twee, drie. De circa honderd koeien in de wei bij het Veenweiden Innovatie Centrum (VIC) in Zegveld lopen stuk voor stuk met een blauwe stappenteller om de voorpoot. De ideale Groene Hartkoe loopt namelijk niet de hele dag rond te stappen, maar neemt geregeld rustig de tijd om te grazen en herkauwen. Dat is ook beter voor het kwetsbare gras in herfst en voorjaar: een weiland kan zo in een modderpoel veranderen. Twee keer per dag, bij het melken, worden de gegevens ingelezen in de computer. Tussen de koeien zitten aanzienlijke verschillen, de een doet 50 stappen de andere 110 stappen per kwartier. Een student Dier- en Veehouderij van Hogeschool InHolland onderzoekt of er een verband bestaat tussen de grashoogte en het loopgedrag van de koeien. Het Innovatiecentrum mikt op een mix van de drie rassen, die op de proefboerderij worden gehouden. De Holstein-Friesian, de bekende zwart-witte koe met een geweldige melkproductie. De blaarkop, zwart en rood, bekend om het lekker vlees en sterke gezondheid en benenwerk en, ten slotte de fijnere, lichte Jerseykoe met haar brede klauwen.
„Goed benenwerk is heel belangrijk. De koe moet zich goed kunnen voortbewegen op de drassige bodem en niet omvallen," zegt Anna Koornneef (23) van het Innovatie Centrum. „Overigens, onze koeien lopen standaard met een stappenteller voor regulier tochtigheidsonderzoek. Als een koe ineens heel actief wordt, dan weten we dat ze geïnsemineerd moet worden. De teller zorgt ervoor dat het slagingspercentage (het aantal geslaagde inseminaties) fors omhoog gaat." Anna Koornneef studeerde vorig jaar af in Dier- en veehouderij aan Hogeschool InHolland en werkt  nu als onderzoeker bij Veenweiden Innovatie Centrum. Het Centrum is een open netwerk, waarbinnen drie mensen op deeltijdbasis actief zijn. Veel van de proeven worden gedaan op de Proefboerderij
op het zelfde erf, met zo'n honderd stuks melkvee.
Het VIC is een aanjager van innovatie in de regio en wordt gefinancierd door zes waterschappen, drie provincies en Land- en Tuinbouw Organisatie (LTO) Noord. De proefboerderij staat te koop. Zelf was Anna Koornneef voor haar afstudeerscriptie op zoek naar de koe die het minst gras kapot trapt. „Ik heb onderzoek gedaan naar de klauwgrootte, zag maar de voetafdruk van de koe. Ik heb bij achthonderd koeien de schoenmaat gemeten van de achterpoten. Gelukkig kon ik met een paar professionele klauwbekappers meelopen. De meeste boeren laten de achterklauwen eenmaal per jaar kappen om aandoeningen te voorkomen: goed gevormde klauwen zijn belangrijk voor de gewichtsverdeling.
Maar wat heeft de schoenmaat van doen met het veenweidegebied? „In voor- en najaar kunnen de weides hier snel een modderpoel worden door de hoge waterstand. Een koe met een grote maat vertrapt veel minder gras, omdat het gewicht over meer vierkante centimeters verdeeld wordt." Uit het onderzoek bleek dat grote verschillen bestaan tussen de rassen en binnen een ras. „Globaal komt de blaarkop er goed uit qua druk per vierkante centimeter. Het is een robuuste koe, die minder snel omvalt en goed vlees opbrengt. Daar staat tegenover dat ze minder melk produceren, dan bijvoorbeeld de Holstein-Friesian."
Koeien in het Groene Hart zijn hoofdzakelijk op een grasrantsoen aangewezen, aangevuld met mengvoer. Door de lage draagkracht van de veengrond (vooral in het najaar) en de negatieve gevolgen voor de bodemdaling, worden er nauwelijks voedingsgewassen zoals mais verbouwd. „Welke koe kan met zo'n menu het meest efficiënt omgaan? Ook daar scoort ook de wat robuustere blaarkop heel goed." Sinds een paar jaar lopen in Zegveld een paar Jerseykoeien, een wat kleiner en ranker  gebouwde koe. „Zij hebben een hele hoog vet- en eiwitpercentage in de melk." De koe doet het ook buiten Groot-Brittannië goed als buitenkoe. In Nieuw-Zeeland zijn veehouders die meer dan 400 Jerseykoeien melken. Het innovatiecentrum wil melkveehouders in het Groene Hart aan een betere veestapel helpen door adviezen te geven bij het fokken: met welke bloedlijnen verder fokken en welke stieren het beste resultaat geven.
„We willen een lijst met stieren samenstellen met hun specifieke kwaliteiten. Daarnaast gaan wij op de proefboerderij door met ons eigen programma." En wanneer is die ideale Groene er? „Eigenlijk is de ideale Veenweidekoe een continu proces, deze koe moet met het gebied mee veranderen. Daarnaast moet de koe ook passen binnen het bedrijfsmanagement van de individuele veehouder in het gebied."
Slapen op olifantsgras
Olifantsgras heet het, maar het strooisel in de ligstal lijkt meer op houtspaanders dan op hooi of stro. Het Innovatiecentrum is met vijf boeren in de regio het netwerk 'Slaap Zacht' gestart om in de praktijk te kijken of Olifantsgras een alternatief is voor zaagsel of stro als strooiselmateriaal in lig-hoxen en vrijloopstallen. Voor deze proef heeft het VIC vorig jaar anderhalve hectare olifantsgras of miscanthus aangeplant. Het gewas lijkt op bamboe of mais en wordt circa drie meter hoog. Van februari tot april kan geoogst worden met een mais-hakselaar. In het netwerk zit ook een biologische boer. Voordeel is dat de boer zelf het strooisel verbouwt en de cirkel zo gesloten houdt. Zaagsel of stro hoeft niet meer te worden aangekocht. Overproductie van olifantsgras kan afgezet worden bij een fabriek die het materiaal met vlas verwerkt tot een soort spaanplaat. „We zijn bij die fabriek wezen kijken. Voordeel van deze combinatie boven hout is dat het brandwerend en lichter is," vertelt Anna Koornneef. Het gaat erom binnen het netwerk van elkaar te leren. Olifantsgras wordt ook op braakliggende gronden rondom Schiphol aangeplant om het foerageren van ganzen - gevaarlijk voor vliegverkeer - op braakliggende gronden tegen te gaan. Omdat het gras zo hoog is, kan het een broedplaats of rustplaats vormen voor vogels in het Groene Hart. Het gras kan ook worden gebruikt als energiegewas voor het produceren van duurzame energie.

Bron: AD Groene Hart 10 september 2013

Kruijt neemt nieuw bedrijfspand in gebruik

Kaasveredeling Kruijt BV in Zegveld heeft maandag hun nieuwe bedrijfspand aan de Nijverheidsbuurt in Zegveld in gebruik genomen.
ZEGVELD - Vorige week donderdag was er open huis voor leveranciers en klanten. Op vrijdag was het de beurt aan het personeel, familie en vrienden om de nieuwe locatie bekijken. Voor hen had de directie ook een feestelijk diner met aansluitend een feestavond in petto. Zaterdag kon heel Zegveld een kijkje komen nemen in het moderne en innovatieve pand. Een paar honderd belangstellenden maakten daar dankbaar gebruik van.
Schreden
Leen Kruijt zette in 1982 bij de familie Verburg aan de Molenweg zijn eerste schreden op het pad van de kaas-veredeling. Zeven jaar later verhuisde hij met zijn vrouw Linda naar de Hoofdweg en werden de werkzaamheden voortgezet in een bedrijfsgebouw achter hun woning. Dit pand is in de loop van de jaren uitgebreid tot een werkoppervlakte van 800 m2. Kruijt BV was jarenlang het enige bedrijf in Nederland op het gebied van kaas-veredeling.
Omdat er steeds meer werk is en ook de toekomst er rooskleurig uit ziet, werd vorig jaar gestart met de bouw van een modern bedrijfspand aan de Nijverheidsbuurt in Zegveld. Het pand, met een werkoppervlakte van 5000 m2 is ingericht volgens de laatste en modernste eisen.
Meer info: www.kaasveredelingkruijt.nl.

Bron: Woerdense Courant 4 september 2013