Middeleeuwse veenboeren in het veenweidegebied van
Utrecht en Holland

Zo’n duizend jaar geleden werden de uitgestrekte West-Nederlandse veengebieden binnen enkele eeuwen ontgonnen en door een nieuwe boerenbevolking in gebruik genomen. Hoe dat in zijn werk is gegaan en wat daarbij de moeilijkheden en mogelijkheden waren, vertelt de klassiek historisch geograaf Chris de Bont. Hij neemt u aan de hand van plaatjes en kaarten mee naar het landschap van ca. 800 na Chr. toen alleen de oevers van de Rijn waren bewoond maar de venen nog niet. Met kennis over dit landschap van weleer is het mogelijk om te begrijpen op welke wijze de veenkolonisten de venen tot hun woon- en werkgebied konden inrichten. Welke problemen kwamen zij tegen en hoe probeerden ze deze op te lossen.
Over die begintijd is niet veel in de archieven te vinden.
Gelukkig hebben de boeren bij het ontginnen sporen in het landschap nagelaten die zich met een beetje hulp laten lezen als hún archief.
In twee maal drie kwartier gaan we de speurtocht samen aan, op zoek naar onze voorouders zo’n duizend jaar geleden en naar hun directe nakomelingen.
Daarbij wordt stilgestaan bij de ontwikkelingen in de venen in het Groene hart dus ook rondom Woerden.
Chris de Bont is historisch-geograaf en was als docent werkzaam aan de Universiteit van Wageningen die in 2008 over de ontstaansgeschiedenis van de veenontginningen zijn  proefschrift Vergeten land- Ontginning, bewoning en waterbeheer in de West-Nederlandse veengebieden (800-1350) afrondde. Hierin kwamen ook nieuwe theorieën over de ontstaansgeschiedenis van Amsterdam naar voren, die de landelijke pers haalden. Recent schreef hij het boek “Een historische geografie van het gebied tussen de duinen en het Gooi in de middeleeuwen” over de ontginningen rond Amsterdam en de verre omstreken.
Eerder werkte hij bij de Stichting voor Bodemkartering in Wageningen. Tijdens zijn langdurige  onderzoek carrière publiceerde hij enkele studies die beschouwd kunnen worden als baanbrekend binnen het vakgebied van de historische geografie. Onder meer over de Brabantse zandgronden en later over de veengebieden in West Nederland. Als publicaties kunnen o.a. genoemd worden: “Delfts water”, “Onder de Biesbosch, historische-geografische en naamkundige bouwstenen voor een reconstructie van het in 1421 (Sint-Elisabeth vloed) verdronken middeleeuws cultuurlandschap van de Groote Waard”. De Bont publiceerde verder regelmatig in het Tijdschrift voor Waterstaatsgeschiedenis, het Historisch-geografisch tijdschrift en in Tabula Batavorum. Hij is nog altijd bestuurslid van de Vereniging voor Waterstaatsgeschiedenis en was langere tijd redactielid van Tabula Batavorum. Hij stond verder aan de wieg van het historisch-geografisch classificatiesysteem Histland, dat inmiddels op provinciaal en lokaal schaalniveau gebruikt wordt door overheden. In 2012 beëindigde hij zijn carrière bij Alterra, de opvolger van de Stichting voor Bodemkartering.

Wat:         Een lezing door Chris de Bont, klassiek historisch geograaf
Waar:       Het Kasteel (Prinsenzaal) te Woerden
Wanneer:  Maandag 19 januari 2015 20:00-22:00 uur (toegang gratis)

Pin It